Te bewegen of niet te bewegen?
- André Bruggeling
- 1 dag geleden
- 4 minuten om te lezen
Er zijn de zorgen en (statistisch) zorgelijke ontwikkelingen in de gezondheidszorg, omdat bewegen door een groeiende groep Nederlanders niet vanzelfsprekend meer is. Plannen, seminars, rapporten, beleid, voldoende materiaal op vooral theoretisch en beleidsniveau om te weten waar we over praten, aan moeten denken, voorzieningen voor moeten treffen om bewegen op de kaart te plaatsen of te faciliteren. Een groeiende groep zorgprofessionals, (leefstijl)coaches, onderzoek labs, commerciële bedrijven en éénpitters die leefstijl promoten en willen faciliteren. Er lijken meer en meer farmaceutische middelen op de markt te komen die claimen de negatieve effecten van minder bewegen op te lossen. Ondertussen zit de consument steeds meer en steeds langer en reageert de zorg op de gevallen die een acuut zorgprobleem zijn. De meer welgestelde consumenten prikken het vet weg, daarmee dat hun leefstijl niet het probleem is.
Is dit de vicieuze cirkel van bewegen of is hier sprake van Jevons paradox?
Veel aandacht wordt gegeven aan interventie op of verandering van leefstijl. Leefstijl is een ongrijpbaar begrip, geen exacte wetenschap, het kan (en mag) niet gedefinieerd worden zonder een verregaande inbreuk te betekenen op ieders persoonlijk leven. Tegelijkertijd is leefstijl ook vooral een cultureel en demografisch manifest, wat betekent dat het niet eenduidig te omkaderen is tot wat voor iedereen van toepassing en acceptabel is – waar stond jouw wieg, welke opleiding, welk werk en wie zijn jouw buren?
Leefstijl gaat niet over één aspect van het leven, het is een complex van fysieke en mentale aanwezigheid, voeding, beweging, groei, zorg, opleiding, vrije wil, geld, werk, familie, omgeving... Veel knoppen om aan te draaien, veel knoppen die een eigen ontwikkeling kennen en beïnvloed worden.
Eerdere berichten ook over de (on)houdbaarheid van ons huidig zorgsysteem. De kosten van die zorg, nu al een probleem, de vooruitzichten ronduit dramatisch. De afnemende fte’s in de zorg, in de wijk, in het ziekenhuis. Robotisering en AI zullen meer gangbaar worden, maar is dat voldoende, afdoende en gewenst?
Deze problemen worden al meer en meer onderkend en is er een stijgend besef dat preventie een mogelijke pijler is om acties op in te richten. Een goede ontwikkeling in een mix van meer acties die nodig zullen zijn om de zorg te behouden, betaalbaar en uitvoerbaar te houden.
De toekomst - Wat als?
Vanuit het moment dat bevruchting de kans heeft om tot een mooi nieuw mens te groeien wordt moeder en ongeboren kind onder controle geplaatst. Diverse instanties houden zich bezig met de voorbereiding van dit nieuwe leven, niet enkel het medisch proces, maar ook richting en advies geven aan de dragende moeder wat wel, wat niet. Ook aan de omstandigheden waarin het kind geboren wordt, zelfs min of meer dwingend voorgeschreven. Na geboorte worden moeder/ouders en kind intensief gevolgd in het voldoen aan normen van groei en ontwikkeling. En na deze 1ste jaren houdt deze actieve volging op en is het de verantwoording van ouders en kind om zelf verder te gaan. Wat als we deze volging continueren tot het kind volwassen is, dat ouder(s) en kind geregeld de situatie laten zien. Dat op dat moment de zorg adequaat kan inspelen/ingrijpen op afwijkingen in gedrag/houding of medische opvolging geven aan afwijkingen in de gezondheid van het kind. Maar ook die van de ouders: advies en mogelijk hulp om afwijkingen te pareren.
Ik begrijp, een verregaande inbreuk op persoonlijk leven, een betutteling. Een inbreuk echter op het persoonlijk leven, ten faveure van een betere kans op een stabiele gezondheid. Het is richting geven aan het gezondheidsaspect van leefstijl. En, het is zeker niet iets van vandaag op morgen. Niets doen zal tegen een hoge prijs gaan, het wordt onbetaalbaar wat zal leiden tot veel en grote ongelijkheid en is te voorzien dat overheid moét ingrijpen om de schade nog enigszins te beperken. Zorg is al peperduur, tegen het ongemakkelijke aan en de toekomst is vrij helder over waar het naar toe gaat!
Begonnen zou kunnen worden door de aankomende generatie daarop voor te bereiden. Een aanloop van meerdere generaties naar juist vormgeven en begeleiding, door geaccepteerde (wettelijke) maatregelen ieder mens een gedegen start te geven naar een te verantwoorden leefstijl.
Ondertussen - Wat als?
Verandering is weerstand. Bepaalde veranderingen zijn ronduit stressvol. Verandering van leefstijl lijkt daarmee een onmogelijkheid en anders een zeer intensief begeleidt proces om de persoon in verandering voor langere tijd (jaren?) mee te nemen in de gewenste verandering. Wie houdt dit het langste vol, coach of coachee. Waar komt de menskracht vandaan om al die mensen te helpen, wat kost het en wie betaalt. Hoe ga je om met tegenslag, berusting en weerstand als stappen lang duren of resultaat gering is?
Wat als in kleinere stapjes wordt gewerkt, analoog aan de snaxercises van preventie cardioloog Tamara Aipassa, om de kans op acceptatie en succes te vergroten of anders te zien waar bijstelling zou helpen? Maar ook, als de kleine stapjes gedeeld en uitbesteed worden aan (commerciële of ideologische) gedreven éénpitters, die onder begeleiding en support staan van zorgprofessionals. Dat geeft spreiding van inzet en geeft de zorgprofessional meer ruimte en tijd voor het maken van beleid.
Tot die tijd wil ik het uitroepen, zoals Thijs Zonneveld dat vraagt in zijn column voor de Beweegalliantie "Genoeg geschreven aan dikke rapporten die in de stoffen gelaten zijn. Het is tijd om ze op te schrikken. Door het hele land. Tijd voor een andere toon, een andere aanpak. Dus schreeuw, vloek, protesteer, roep van de daken. Als we een revolutie teweeg willen brengen die nodig is, dan is er één manier.
De barricade openen. Of, zoals iemand het vandaag heel treffend zei, durf stout te zijn." om blijvend bewegen, een platform te zijn voor een gemeenschap die er voor elkaar is als het om bewegen gaat – in voor en tegenspoed.
(Bron grafiek: CPB Zorguitgaven ons een zorg – 2022)
